Czy wiesz, jak zegar biologiczny wpływa na twoje zdrowie i efektywność?

Zegar biologiczny dyktuje organizmowi określone działania pod wpływem rytmu dobowego. Narządy po prostu reagują na różne zmienne w środowisku zewnętrznym. Obecne czasy i związany z nimi tryb życia powoduje zakłócenia naszego wewnętrznego zegara. To prowadzi do osłabienia, a z czasem i poważnych chorób. Medycyna naturalna polega m.in. na zmianie stylu życia, by osiągnąć zdrowie. Dowiedz się, jak w tym kontekście zatroszczyć się o swój zegar biologiczny.

Co to jest zegar biologiczny? Chronobiologia

Zegar biologiczny to nasz wewnętrzny informator, który określany jest przez rytmy dni i pór roku. Mówi nam, kiedy jest czas na sen, a kiedy na posiłek. W określonych godzinach czujemy więc przypływ energii albo senność. W organizmie wydzielają się hormony (melatonina), zmienia się tryb pracy mózgu, układu pokarmowego, temperatura ciała czy ciśnienie krwi. Naszym zadaniem jest słuchać naszych organów, by dostarczać im tego, czego w danej chwili potrzebują. To droga do zdrowia i maksymalnego wykorzystania swoich możliwości.

Nauką zajmującą się badaniem rytmów biologicznych, jest chronobiologia. Zgodnie z nią, obserwuje się, jak światło, dzień, noc, pory roku i fazy księżyca wpływają na organizmy żywe. Jak widać, cały wszechświat jest systemem naczyń połączonych. A przynajmniej na ludzi i zwierzęta wpływają dynamiczne zmiany w kosmosie.

Zegar biologiczny snu i problemy z bezsennością

Jeśli ignorujesz pory snu i kładziesz się spać zbyt późno i śpisz zbyt mało, wkrótce odbije się to na twoim zdrowiu. Problemy z koncentracją, zmęczenie, zaburzenia trawienia, rozdrażnienie i przyspieszone procesy starzenia — to tylko niektóre z kłopotów, jakie cię czekają. Kiedy robi się ciemno, w mózgu wydziela się melatonina, hormon snu.

Możesz go oszukać za pomocą światła, które organizm przez oczy odbiera jako sygnał do pobudzenia. Zwłaszcza jeśli to jest światło jasne i niebieskie — to emitowane z ekranów komputerów, telefonów, tabletów i telewizorów. Kiedy później kładziesz się do łóżka, okazuje się, że nie możesz zasnąć. Doszło do zakłóceń zegara biologicznego.

Są jednak sytuacje, na które nie mamy zbytniego wpływu. Należy do nich praca w nocy i podróże służbowe do krajów o innej strefie czasowej. To też nas rozregulowuje. W przypadku pracy zmianowej, eksperci sugerują stopniowe zmiany w grafiku. Najlepszym rozwiązaniem jest pracowanie przez jeden tydzień na pierwszą zmianę, kolejny na drugą i kolejny na noc. Wtedy organizm stopniowo przestawia się na funkcjonowanie w innych godzinach. Jeżeli jednak pracownik cierpi na bezsenność, powinien zmienić stanowisko. Suplementy czy leki nasenne pomagają, ale niekoniecznie są dobre dla zdrowia.

Jak naprawić zegar biologiczny?

Przede wszystkim musisz zadbać o swój sen — jego długość, jakość i porę. Dopuszcza się przesunięcie nieco godzin snu, jeśli ktoś woli być aktywnym wieczorem. Wtedy wstaje się analogicznie później. Musisz jednak pamiętać o tym, by zostawić sobie przestrzeń na relaks, wyciszenie się i odcięcie od bodźców świetlnych przed pójściem spać.

Nie zabieraj do łóżka telefonu. Unikaj też silnych bodźców i ćwiczeń fizycznych w nocy. Możesz sięgnąć po lekturę, ale raczej nie z gatunku horroru. To ci nie pomoże spokojnie zasnąć. Kiedy zmieniasz swój rytm dobowy, musisz liczyć się z tym, że organizm potrzebuje kilku tygodniu, żeby się przyzwyczaić. Pamiętaj też, że zdrowy sen trwa około 7 godzin.

Jesienią i zimą, gdy dni są krótsze, czujemy się bardziej senni. Szybko robi się ciemno, więc szybko uwalnia się melatonina. Spada za to poziom serotoniny. Warto być tego świadomym i o siebie zadbać. Aktywność fizyczna, odżywcze posiłki, czas na relaks pomagają uporać się ze zmianami astronomicznymi.

Działanie w zgodzie zegarem biologicznym człowieka

Czy wiesz, że najefektywniejsza praca przypada między godziną 11 a 13? Wtedy umysł jest najbardziej skoncentrowany. Pod warunkiem, że odpowiednio wcześniej wstałeś i pozwoliłeś organizmowi się rozpędzić. Według chińskiej tradycji, człowiek optymalnie funkcjonuje przez 12 godzin, a potem jego produktywność drastycznie spada. Przychodzi czas na odpoczynek.

Uważa się, że godzina 22 jest najlepszym czasem na położenie się do łóżka i zakończenie dnia. W przypadku opóźnień rytmu biologicznego, oczywiście wygląda to inaczej. Jedz posiłki o stałych porach i najpóźniej 2 godziny przed snem. Dzięki temu narządom łatwiej będzie się regenerować w nocy. Nie forsuj się wieczorem, dbaj o swój zegar biologiczny, a będziesz zdrowszy i szczęśliwszy.